Tup Bebek Tedavisi Nasıl Yapılır?
Yukarıda bahsedilen uremeye yardımcı tedavi yontemleri, yumurtanın dollenme şekline, spermin elde ediliş yoluna, hucrelerin rahim icine verilişine gore farklılıklar gostermektedir Hepsinde ortak ozellik yumurtanın geliştirilmesi ve toplanması safhalarının aynı olmasıdır
Uremeye yardımcı tedaviler 4 basamakta uygulanan bir surectir:
Yumurtalıkların ilaclarla uyarılması ve yumurta geliştirilmesi
Yumurta toplanması
Sperm ile yumurtanın dollenmesi, yani embryo oluşması
Embriyo transferi
Yumurta gelişiminin sağlanması:
Hastaların gebelik şanslarını artırmak icin kendiliklerinden geliştirecekleri bir adet yumurtayı kullanmaktansa, hem yumurta sayısını arttıran hem de follikullerin yumurta toplanma işlemine kadar catlamadan beklemesini sağlayan ilaclarla yumurtalıkların kontrollu olarak uyarılması ilk tercih edilen yontemdir (Follikuller yumurtalıklarda gelişen ve yumurtaları barındıran ici sıvı dolu keseciklerdir)
İlacla tedavi sırasında, yumurtalıkların verdiği cevabın gorulmesi ve yan etkilerden korunmak icin hastaların dikkatli takibi gerekmektedir Bu amacla adet kanamasının 2 gununden, en gec 3 gununden başlayarak duzenli aralarla yapılan ultrason takipleriyle, yumurtalıklarda oluşan yumurta keseciklerinin (folikul) gelişimi ve rahim ici dokunun (endometrium) kalınlık ve kalitesi izlenir Gerekirse doz ayarlamaları yapılır Bu uyarılma sureci yaklaşık 1012 gun surer Gelişen follikullerin sayı ve buyuklukleri, rahim ici tabakasının kalınlık ve kalitesi, kanda ostradiol (E2) hormon duzeylerinin takibi ile istenilen gelişme elde edildiğinde bir sonraki basamak olan yumurta toplama işlemine gecilir Yumurtaların son olgunlaşmasını sağlamak icin ayrı bir ilac verilerek (Pregnyl) yumurta toplamanın gunu ve saati tesbit edilir
Yumurta toplama:
Yumurta toplama işlemi, ultrason klavuzluğunda uygulanır Bu işlem, ameliyathane şartlarında, hafif bir anestezi altında, ağrısız olarak gercekleştirilir Ozel bir iğne ile vaginal yoldan yumurtalıklara ulaşılarak follikul icindeki sıvı boşaltılır ve mikroskop altında yumurta aranır Yumurta hucresi bulunamazsa follikul ici yıkanır ve elde edilen sıvıda tekrar yumurta aranır Toplanan yumurtalar dollenme işlemi icin ozel ortama alınır Bu aşamada her follikulden yumurta cıkmayabilir veya elde edilen her yumurta olgunlaşmış olmayabilir
Dollenme (Fertilizasyon):
Erkekten alınan sperm orneği laboratuvarda işlemden gecirilerek sağlıklı olanlar ayrılır Tup bebek yontemi kullanılıyorsa, yumurtalar spermler bir araya getirilir veya mikroenjeksiyon uygulanıyorsa spermler yumurta icine enjekte edilir, bu icsi olarak anılır Daha sonra kadın vucudundakine benzer şartlarda ozel ortamda beklemeye alınır Anne ve babadan gelen hucrelerin birleşmesi ile oluşan yeni yapıya embriyo adı verilir
Embriyo transferi (ET):
Embriyoların laboratuar ortamından alınarak rahime verilmesi işlemine embriyo transferi adı verilir Bu nakil işlemi icin ince bir plastik arac kullanılır Anestezi gerektirmeyen kısa bir uygulama ile rahim icine bırakılan embriyoların bundan sonra kendi kendilerine gelişmeye devam ederek rahime tutunmaları beklenir
Embriyo transferinde kullanılan embriyolardan sonra elde kalan iyi gelişme gosteren embriyolar dondurularak daha sonra kullanım icin saklanabilir Embriyoların donma ve cozulme işleminden sonra canlılıklarını koruyabilme oranları %50'dir Donmuş embriyolar, taze embriyolardan daha duşuk oranda gebelik oluşturmalarına rağmen, ikinci bir gebelik şansı vererek toplam gebelik oranlarını arttırmakta ve maliyeti duşurmektedir
Kaynak: Dr Aydın Demircan
Yukarıda bahsedilen uremeye yardımcı tedavi yontemleri, yumurtanın dollenme şekline, spermin elde ediliş yoluna, hucrelerin rahim icine verilişine gore farklılıklar gostermektedir Hepsinde ortak ozellik yumurtanın geliştirilmesi ve toplanması safhalarının aynı olmasıdır
Uremeye yardımcı tedaviler 4 basamakta uygulanan bir surectir:
Yumurtalıkların ilaclarla uyarılması ve yumurta geliştirilmesi
Yumurta toplanması
Sperm ile yumurtanın dollenmesi, yani embryo oluşması
Embriyo transferi
Yumurta gelişiminin sağlanması:
Hastaların gebelik şanslarını artırmak icin kendiliklerinden geliştirecekleri bir adet yumurtayı kullanmaktansa, hem yumurta sayısını arttıran hem de follikullerin yumurta toplanma işlemine kadar catlamadan beklemesini sağlayan ilaclarla yumurtalıkların kontrollu olarak uyarılması ilk tercih edilen yontemdir (Follikuller yumurtalıklarda gelişen ve yumurtaları barındıran ici sıvı dolu keseciklerdir)
İlacla tedavi sırasında, yumurtalıkların verdiği cevabın gorulmesi ve yan etkilerden korunmak icin hastaların dikkatli takibi gerekmektedir Bu amacla adet kanamasının 2 gununden, en gec 3 gununden başlayarak duzenli aralarla yapılan ultrason takipleriyle, yumurtalıklarda oluşan yumurta keseciklerinin (folikul) gelişimi ve rahim ici dokunun (endometrium) kalınlık ve kalitesi izlenir Gerekirse doz ayarlamaları yapılır Bu uyarılma sureci yaklaşık 1012 gun surer Gelişen follikullerin sayı ve buyuklukleri, rahim ici tabakasının kalınlık ve kalitesi, kanda ostradiol (E2) hormon duzeylerinin takibi ile istenilen gelişme elde edildiğinde bir sonraki basamak olan yumurta toplama işlemine gecilir Yumurtaların son olgunlaşmasını sağlamak icin ayrı bir ilac verilerek (Pregnyl) yumurta toplamanın gunu ve saati tesbit edilir
Yumurta toplama:
Yumurta toplama işlemi, ultrason klavuzluğunda uygulanır Bu işlem, ameliyathane şartlarında, hafif bir anestezi altında, ağrısız olarak gercekleştirilir Ozel bir iğne ile vaginal yoldan yumurtalıklara ulaşılarak follikul icindeki sıvı boşaltılır ve mikroskop altında yumurta aranır Yumurta hucresi bulunamazsa follikul ici yıkanır ve elde edilen sıvıda tekrar yumurta aranır Toplanan yumurtalar dollenme işlemi icin ozel ortama alınır Bu aşamada her follikulden yumurta cıkmayabilir veya elde edilen her yumurta olgunlaşmış olmayabilir
Dollenme (Fertilizasyon):
Erkekten alınan sperm orneği laboratuvarda işlemden gecirilerek sağlıklı olanlar ayrılır Tup bebek yontemi kullanılıyorsa, yumurtalar spermler bir araya getirilir veya mikroenjeksiyon uygulanıyorsa spermler yumurta icine enjekte edilir, bu icsi olarak anılır Daha sonra kadın vucudundakine benzer şartlarda ozel ortamda beklemeye alınır Anne ve babadan gelen hucrelerin birleşmesi ile oluşan yeni yapıya embriyo adı verilir
Embriyo transferi (ET):
Embriyoların laboratuar ortamından alınarak rahime verilmesi işlemine embriyo transferi adı verilir Bu nakil işlemi icin ince bir plastik arac kullanılır Anestezi gerektirmeyen kısa bir uygulama ile rahim icine bırakılan embriyoların bundan sonra kendi kendilerine gelişmeye devam ederek rahime tutunmaları beklenir
Embriyo transferinde kullanılan embriyolardan sonra elde kalan iyi gelişme gosteren embriyolar dondurularak daha sonra kullanım icin saklanabilir Embriyoların donma ve cozulme işleminden sonra canlılıklarını koruyabilme oranları %50'dir Donmuş embriyolar, taze embriyolardan daha duşuk oranda gebelik oluşturmalarına rağmen, ikinci bir gebelik şansı vererek toplam gebelik oranlarını arttırmakta ve maliyeti duşurmektedir
Kaynak: Dr Aydın Demircan