Sinir sistemi sağlığı hakkında bilgi
Sinir sistemi sağlığı nasıl korunur?
Sinir Sisteminin Sağlığını Korumak İcin yapılması gerekenler
Beyin Sağlığı
Sinir sisteminin ve vucut fonksiyonlarının devamlılığı icin temelini oluşturan en kompleks organımızdır Bizleri hayvanlardan ayıran ana ozellik beynimizin onlardan daha gelişmiş olmasıdır
Beslenme ve beyin sağlığı ilişkisi
Beynimizin fonksiyonlarını gercekleştirmesi icin, oksijen ve gıdalarla beslenmesi gereklidir Ozellikle uzun suren beslenme bozuklukları sinir sistemi uzerinde olumsuz etkiler bırakmakta ve beyin buyukluğunu, hucre sayısını ve sinir hucrelerinin gelişimini engelleyerek, beyinde kalıcı hasara neden olabilmektedir
Yediğimiz besinlerin insanın hafıza, zeka ve konsantrasyon gucu uzerinde cok onemli bir etkisi vardır
Beynimiz, oran olarak vucudumuzun kucuk bir bolumunu (%23 ’unu) oluştursa da, yiyeceklerle alınan enerjinin ortalama % 30 ’unu harcar
Hafıza ve zeka gelişimi acısından bazı besin kaynaklarının diğerlerine gore onemi cok daha fazladır Orneğin bunların arasında B vitaminlerini iceren yiyecekler birinci sırada gelmektedir Beyin gelişiminde ozellikle B grubu vitaminler yanında demir, cinko, iyot gibi mineraller etkilidir
Bvitaminlerinin beyindeki onemli reaksiyonların gercekleştirilmesindeki payı zihinsel potansiyel acısından hayati oneme sahiptir Ayrıca B vitaminleri beyni strese karşı da korumaktadır
Beyin icin enerji uretimine buyuk katkısı olan B vitaminlerinin eksikliği yorgunluğa, hafıza ve zeka performansının zayıflamasına neden olur Beynin ihtiyacı olan B vitaminlerinin yeterince alınması halinde zihinsel fonksiyonlarda; oğrenme ve hafıza gucu, konsantrasyon, hızlı duşunme, sozel yetenek ve akıcılık, uyanıklık, yaratıcı duşunme, enerjik hissetme gelişmelerin olduğu acıkca hissedilmektedir
Kuru baklagiller, kırmızı et, aycekirdeği, balık, yoğurt, sut, peynir, yeşil yapraklı sebzeler, tavuk eti, hindi, yerfıstığı, muz, kavun, brokoli, ıspanak, domates, yumurta, kavun ve enginar kombinasyonları B grubu (kompleks) vitaminlerini garanti eden besin kaynaklarıdır
Demirin beynin beslenmesi icin hayati bir onemi olup beyne oksijen taşınmasında cok onemli bir rolu vardır Ozellikle oksijenin beyne taşınması ve beyin tarafından kullanılmasını sağlayan kandaki hemoglobin ve alyuvarların oluşumunda demire ihtiyac vardır Daha kısa bir ifadeyle beynin temel enerji kaynaklarından biri olan oksijenin beyne taşınabilmesi icin demire ihtiyac vardır Dolayısı ile diyetimizde mutlaka demir iceren yiyecekler bulundurmalıyız
Tum kırmızı etler, kuru baklagiller, koyu yeşil sebzeler, domates ve pekmez demir acısından zengin olan yiyeceklerdir
E ve C vitamininden zengin gıdalar beyin hucre yıpranmasını onler
C vitamini demirin yiyeceklerden emilmesini kolaylaştırır Bundan dolayı demir iceren yiyeceklerin Cvitamini iceren, orneğin turuncgiller, kivi, domates, patates, karnabahar, brokoli, kavun, cilek, incir, kırmızı ve yeşil biber gibi besinlerle birlikte alınmasında fayda vardır Bunun yanında kafein iceren icecekler ise demirin emilmesini engellemektedir
Cvitamininin yanında Evitamininin de antioksidan olarak beynin etkin ve verimli kullanılmasına buyuk katkıları vardır
Bitkisel yağlar, yerfıstığı, aycekirdeği ve buğday E vitamini acısından zengin besinlerdir
Beyin kan şekerini doğrudan kullanır Kan şekerimizi duşurmememiz gerekirBunun icin serbest radikal giderici antioksidan, hucre yenileyici ozellikteki taze sebze ve meyve vazgecilmez gıdamız olmalıdır Cayın ozellikle yeşil cayın tuketilmesi beyin sağlığı icin yararlıdır
Beyin icin gerekli vitamin,mineral, oligoelementleri cokca sağlayan bal, ceviz, fındık, corekotu,badem karışımını her sabah bir corba kaşığı alırsanız gune daha sağlıklı başlamış olursunuz
Sigara ve alkol beyin hucrelerini oldurur !
Sigara
Sigaranın beyin hucrelerini tahrip ettiği ve yeni hucrelerin uretilmesini durdurduğu yapılan araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır
Alkol
Alkole bağlı beyin hasarı, aşırı alkol tuketimi sonucu beyinde oluşan fiziksel hasardır Hasarın derecesi yaş, cinsiyet, beslenme ve kişinin belli karakter ozelliklerinin yanı sıra, alkol tuketiminin miktarı ve şekline de bağlıdır
Diğer risk faktorleri
Ağır metaller
Beyin ve merkezi sinir sistemi icin en zararlı maddeler kurşun, civa, kadmiyum gibi ağır metallerdir Bu maddelerin bulaştığı gıdaları tuketenlerde ozellikle cocuklarda zeka geriliği, sersemlik ve davranış bozukluğu gozlenir
Ağır metaller, atık su civarında yaşayan balıklar, trafiğin yoğun olduğu bolgelerde otlayan hayvanlar veya oralarda yetişen meyve ve sebzelerle vucuda girebilir
Benzen, civa, kadminyum, kurşun, krom, hidrokarbon gibi ağır metaller refleks bozuklukları ve baş ağrısını da iceren ceşitli sinir sistemi bozukluklarına neden olmaktadır
Enfeksiyonlar
Menenjit, ensefalit, beyin apseleri, norosifiliz, AIDS ve ateş yuksekliği ile giden tum enfeksiyonlar beyin sağlığını olumsuz etkilemektedir
Bazı ilaclar
Antidepresanlar, coğu antipsikotikler, antihistaminikler, sedatifler ozellikle yuksek dozlerda alındığında olumsuz sonuclar doğurmaktadır
Travma ve darbeler
Beynin sık sık darbeye maruz kalması mikroskobik hasarlara neden olabilmektedir Gorunurde bir morarma ya da yara olmasa bile beyne gelen her sert darbe sinir bağlantılarında mikroskobik hasarlara neden olur surekli beyin darbesi almak serebral atrofiye neden olabilir
Beyin ,kafatası boşluğunu tamamı ile doldururBeyindeki bir damarın yada beyin zarlarının yırtılmasına yol acan ciddi yaralanmalarda kafa ici hematom(birikmiş kan)gelişir ve bu odem betine bası yaparKanama beyin icinde cok hızlı olduğundan ,hastanın norolojik durumu cok hızlı ,dakikalar icinde kotuleşir
Stres
Beyin hucrelerinin olumundeki en onemli etken olan stres bir takım zararlı kimyasal elektronlar oluşturarak, bunların beyin hucrelerine yapışmasına neden olmaktadır
Beynimizi korumak ve geliştirmek icin;
Dengeli ve yeterli beslenin Hafıza ve zeka gelişimi acısından temel besin kaynaklarının yeterli oranlarda alın Her gun yeterli miktarda su icin, B vitaminlerini iceren gıdalardan bol bol tuketin E Vitamini, hem felc,hem de kalp krizi riskini azaltır E vitamini iceren kuru yemişlerden yeterli oranlarda tuketmeye calışın Boron ve cinko iceren gıdalardan tuketin Hindi,tavuk,dana eti ve balık gibi proteinli gıdalardan bol bol almayı ihmal etmeyin
Stresten mumkun olduğunca uzaklaşın ve stresle baş etme yollarını oğrenin
Beyninizi darbelerden koruyun, spor yaparken darbelerin beyinde oluşturabileceği hasarın bilincinde olarak gereken tedbirleri alın
Beyin kaslarımız gibi calıştıkca guclenmektedir, bu nedenle beyin egzersizleri yapın Ozellikle duşunce gucu ve planlama gerektiren meşguliyetler bulun Bu tip aktiviteler beyne kan akışını hızlandırır ve oksijen banyosu yaptırır Zihninizi, oyunlar,yaratıcılığınızı kullanabileceğiniz aktiviteler ve okuma ile meşgul edin Beyninizde ne kadar cok değişik bolumleri aktive edebilirseniz, o kadar cok sinir bağının harekete gecmesini sağlarsınız ve beyniniz daha esnek ve kompleks konularda calışabilir duruma gelir Kendinizi tek bir aktiviteye bağladığınız zaman, beyninizin diğer bolumlerini ihmal etmiş olursunuz İşinizin de size surekli yeni şeyler duşunduren ve problem cozme yeteneğinizi arttıran bir iş olmasını tercih ederseniz, beyin sağlığınız acısından daha iyi olur Calışmayan beyin hucrelerini calışır hale getirirsek 60 yaşında bile bir gencin beyni kadar aktiviteye sahip olabiliriz
Egzersiz yapın cunku egzersiz beyne sadece daha fazla sadece oksijen ve kan akışı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda beynin gıdası olan glikozun (şekerin) da beyne daha fazla gitmesini sağlar
Yuksek kan basıncı, beyin dokularınızı yıpratabilir Yuksek tansiyonlu kişilerde beynin beyaz maddesi daha az bulunmuştur Bu doku kaybı, kısa sureli hafıza kayıplarına,konuşma ve yon tayin edememe problemlerine ve bilginin daha yavaş işlenmesine neden olabilir O nedenle aşırı tuz kullanmayın,doymuş yağlardan uzak durun, kilonuzu kontrol altında tutun
Sigara ve alkol beyin hucrelerini hızlı bir şekilde yok etmektedir Sigara ve alkolden uzak durun
Kahve tuketiminizi sınırlayın, daha cok uyumaya calışın Kahve alışkanlığınız varsa yavaş yavaş azaltın Sabah enerjisini en iyi sağlayan şey,dengeli beslenme ve yeterli uykudur Ortalama olarak 8 saat duzenli uyku almayı alışkanlık haline getirmiş bir kimse, sabahları alarma gerek duymaksızın kendi kendine uyanabilir
Zihinsel yorgunluğa sebep olan ilaclardan uzak durmaya calışın Bunlara ornek vermek gerekirse sinus problemleri, alerji, baş ağrıları ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan antihistaminikler,genclerde migren tedavisi icin kullanılan bazı yuksek tansiyon ilacları,ibuprofen ve kodein gibi ağrı kesiciler,bazı bulantı ve oksuruk ilacları sayılabilir
Sinir sistemi sağlığı nasıl korunur?
Sinir Sisteminin Sağlığını Korumak İcin yapılması gerekenler
Beyin Sağlığı
Sinir sisteminin ve vucut fonksiyonlarının devamlılığı icin temelini oluşturan en kompleks organımızdır Bizleri hayvanlardan ayıran ana ozellik beynimizin onlardan daha gelişmiş olmasıdır
Beslenme ve beyin sağlığı ilişkisi
Beynimizin fonksiyonlarını gercekleştirmesi icin, oksijen ve gıdalarla beslenmesi gereklidir Ozellikle uzun suren beslenme bozuklukları sinir sistemi uzerinde olumsuz etkiler bırakmakta ve beyin buyukluğunu, hucre sayısını ve sinir hucrelerinin gelişimini engelleyerek, beyinde kalıcı hasara neden olabilmektedir
Yediğimiz besinlerin insanın hafıza, zeka ve konsantrasyon gucu uzerinde cok onemli bir etkisi vardır
Beynimiz, oran olarak vucudumuzun kucuk bir bolumunu (%23 ’unu) oluştursa da, yiyeceklerle alınan enerjinin ortalama % 30 ’unu harcar
Hafıza ve zeka gelişimi acısından bazı besin kaynaklarının diğerlerine gore onemi cok daha fazladır Orneğin bunların arasında B vitaminlerini iceren yiyecekler birinci sırada gelmektedir Beyin gelişiminde ozellikle B grubu vitaminler yanında demir, cinko, iyot gibi mineraller etkilidir
Bvitaminlerinin beyindeki onemli reaksiyonların gercekleştirilmesindeki payı zihinsel potansiyel acısından hayati oneme sahiptir Ayrıca B vitaminleri beyni strese karşı da korumaktadır
Beyin icin enerji uretimine buyuk katkısı olan B vitaminlerinin eksikliği yorgunluğa, hafıza ve zeka performansının zayıflamasına neden olur Beynin ihtiyacı olan B vitaminlerinin yeterince alınması halinde zihinsel fonksiyonlarda; oğrenme ve hafıza gucu, konsantrasyon, hızlı duşunme, sozel yetenek ve akıcılık, uyanıklık, yaratıcı duşunme, enerjik hissetme gelişmelerin olduğu acıkca hissedilmektedir
Kuru baklagiller, kırmızı et, aycekirdeği, balık, yoğurt, sut, peynir, yeşil yapraklı sebzeler, tavuk eti, hindi, yerfıstığı, muz, kavun, brokoli, ıspanak, domates, yumurta, kavun ve enginar kombinasyonları B grubu (kompleks) vitaminlerini garanti eden besin kaynaklarıdır
Demirin beynin beslenmesi icin hayati bir onemi olup beyne oksijen taşınmasında cok onemli bir rolu vardır Ozellikle oksijenin beyne taşınması ve beyin tarafından kullanılmasını sağlayan kandaki hemoglobin ve alyuvarların oluşumunda demire ihtiyac vardır Daha kısa bir ifadeyle beynin temel enerji kaynaklarından biri olan oksijenin beyne taşınabilmesi icin demire ihtiyac vardır Dolayısı ile diyetimizde mutlaka demir iceren yiyecekler bulundurmalıyız
Tum kırmızı etler, kuru baklagiller, koyu yeşil sebzeler, domates ve pekmez demir acısından zengin olan yiyeceklerdir
E ve C vitamininden zengin gıdalar beyin hucre yıpranmasını onler
C vitamini demirin yiyeceklerden emilmesini kolaylaştırır Bundan dolayı demir iceren yiyeceklerin Cvitamini iceren, orneğin turuncgiller, kivi, domates, patates, karnabahar, brokoli, kavun, cilek, incir, kırmızı ve yeşil biber gibi besinlerle birlikte alınmasında fayda vardır Bunun yanında kafein iceren icecekler ise demirin emilmesini engellemektedir
Cvitamininin yanında Evitamininin de antioksidan olarak beynin etkin ve verimli kullanılmasına buyuk katkıları vardır
Bitkisel yağlar, yerfıstığı, aycekirdeği ve buğday E vitamini acısından zengin besinlerdir
Beyin kan şekerini doğrudan kullanır Kan şekerimizi duşurmememiz gerekirBunun icin serbest radikal giderici antioksidan, hucre yenileyici ozellikteki taze sebze ve meyve vazgecilmez gıdamız olmalıdır Cayın ozellikle yeşil cayın tuketilmesi beyin sağlığı icin yararlıdır
Beyin icin gerekli vitamin,mineral, oligoelementleri cokca sağlayan bal, ceviz, fındık, corekotu,badem karışımını her sabah bir corba kaşığı alırsanız gune daha sağlıklı başlamış olursunuz
Sigara ve alkol beyin hucrelerini oldurur !
Sigara
Sigaranın beyin hucrelerini tahrip ettiği ve yeni hucrelerin uretilmesini durdurduğu yapılan araştırmalar sonucunda kanıtlanmıştır
Alkol
Alkole bağlı beyin hasarı, aşırı alkol tuketimi sonucu beyinde oluşan fiziksel hasardır Hasarın derecesi yaş, cinsiyet, beslenme ve kişinin belli karakter ozelliklerinin yanı sıra, alkol tuketiminin miktarı ve şekline de bağlıdır
Diğer risk faktorleri
Ağır metaller
Beyin ve merkezi sinir sistemi icin en zararlı maddeler kurşun, civa, kadmiyum gibi ağır metallerdir Bu maddelerin bulaştığı gıdaları tuketenlerde ozellikle cocuklarda zeka geriliği, sersemlik ve davranış bozukluğu gozlenir
Ağır metaller, atık su civarında yaşayan balıklar, trafiğin yoğun olduğu bolgelerde otlayan hayvanlar veya oralarda yetişen meyve ve sebzelerle vucuda girebilir
Benzen, civa, kadminyum, kurşun, krom, hidrokarbon gibi ağır metaller refleks bozuklukları ve baş ağrısını da iceren ceşitli sinir sistemi bozukluklarına neden olmaktadır
Enfeksiyonlar
Menenjit, ensefalit, beyin apseleri, norosifiliz, AIDS ve ateş yuksekliği ile giden tum enfeksiyonlar beyin sağlığını olumsuz etkilemektedir
Bazı ilaclar
Antidepresanlar, coğu antipsikotikler, antihistaminikler, sedatifler ozellikle yuksek dozlerda alındığında olumsuz sonuclar doğurmaktadır
Travma ve darbeler
Beynin sık sık darbeye maruz kalması mikroskobik hasarlara neden olabilmektedir Gorunurde bir morarma ya da yara olmasa bile beyne gelen her sert darbe sinir bağlantılarında mikroskobik hasarlara neden olur surekli beyin darbesi almak serebral atrofiye neden olabilir
Beyin ,kafatası boşluğunu tamamı ile doldururBeyindeki bir damarın yada beyin zarlarının yırtılmasına yol acan ciddi yaralanmalarda kafa ici hematom(birikmiş kan)gelişir ve bu odem betine bası yaparKanama beyin icinde cok hızlı olduğundan ,hastanın norolojik durumu cok hızlı ,dakikalar icinde kotuleşir
Stres
Beyin hucrelerinin olumundeki en onemli etken olan stres bir takım zararlı kimyasal elektronlar oluşturarak, bunların beyin hucrelerine yapışmasına neden olmaktadır
Beynimizi korumak ve geliştirmek icin;
Dengeli ve yeterli beslenin Hafıza ve zeka gelişimi acısından temel besin kaynaklarının yeterli oranlarda alın Her gun yeterli miktarda su icin, B vitaminlerini iceren gıdalardan bol bol tuketin E Vitamini, hem felc,hem de kalp krizi riskini azaltır E vitamini iceren kuru yemişlerden yeterli oranlarda tuketmeye calışın Boron ve cinko iceren gıdalardan tuketin Hindi,tavuk,dana eti ve balık gibi proteinli gıdalardan bol bol almayı ihmal etmeyin
Stresten mumkun olduğunca uzaklaşın ve stresle baş etme yollarını oğrenin
Beyninizi darbelerden koruyun, spor yaparken darbelerin beyinde oluşturabileceği hasarın bilincinde olarak gereken tedbirleri alın
Beyin kaslarımız gibi calıştıkca guclenmektedir, bu nedenle beyin egzersizleri yapın Ozellikle duşunce gucu ve planlama gerektiren meşguliyetler bulun Bu tip aktiviteler beyne kan akışını hızlandırır ve oksijen banyosu yaptırır Zihninizi, oyunlar,yaratıcılığınızı kullanabileceğiniz aktiviteler ve okuma ile meşgul edin Beyninizde ne kadar cok değişik bolumleri aktive edebilirseniz, o kadar cok sinir bağının harekete gecmesini sağlarsınız ve beyniniz daha esnek ve kompleks konularda calışabilir duruma gelir Kendinizi tek bir aktiviteye bağladığınız zaman, beyninizin diğer bolumlerini ihmal etmiş olursunuz İşinizin de size surekli yeni şeyler duşunduren ve problem cozme yeteneğinizi arttıran bir iş olmasını tercih ederseniz, beyin sağlığınız acısından daha iyi olur Calışmayan beyin hucrelerini calışır hale getirirsek 60 yaşında bile bir gencin beyni kadar aktiviteye sahip olabiliriz
Egzersiz yapın cunku egzersiz beyne sadece daha fazla sadece oksijen ve kan akışı sağlamakla kalmaz, aynı zamanda beynin gıdası olan glikozun (şekerin) da beyne daha fazla gitmesini sağlar
Yuksek kan basıncı, beyin dokularınızı yıpratabilir Yuksek tansiyonlu kişilerde beynin beyaz maddesi daha az bulunmuştur Bu doku kaybı, kısa sureli hafıza kayıplarına,konuşma ve yon tayin edememe problemlerine ve bilginin daha yavaş işlenmesine neden olabilir O nedenle aşırı tuz kullanmayın,doymuş yağlardan uzak durun, kilonuzu kontrol altında tutun
Sigara ve alkol beyin hucrelerini hızlı bir şekilde yok etmektedir Sigara ve alkolden uzak durun
Kahve tuketiminizi sınırlayın, daha cok uyumaya calışın Kahve alışkanlığınız varsa yavaş yavaş azaltın Sabah enerjisini en iyi sağlayan şey,dengeli beslenme ve yeterli uykudur Ortalama olarak 8 saat duzenli uyku almayı alışkanlık haline getirmiş bir kimse, sabahları alarma gerek duymaksızın kendi kendine uyanabilir
Zihinsel yorgunluğa sebep olan ilaclardan uzak durmaya calışın Bunlara ornek vermek gerekirse sinus problemleri, alerji, baş ağrıları ve soğuk algınlığı tedavisinde kullanılan antihistaminikler,genclerde migren tedavisi icin kullanılan bazı yuksek tansiyon ilacları,ibuprofen ve kodein gibi ağrı kesiciler,bazı bulantı ve oksuruk ilacları sayılabilir