Öksürük Hakkında - Öksürük Çeşitleri Nelerdir - Öksürüğün Sebebleri Nelerdir
Öksürüğü bir manada yabancı uyaranlara karşı vücudun geliştirdiği savunma mekanizması olarak değerlendirmek mümkün. Peki, hangi öksürük ne manaya geliyor. Bazı hastalıkların habercisi olarak karşımıza çıkabilen öksürük, uzaması durumunda kişinin performansını düşürür. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Çiğdem Serttürk, öksürüğün hafife alınmaması gerektiğini belirterek öksürük çesitlerini açıkladı.
Nereden geliyor?
Bronşit, larenjit, çocuklarda çok sık görülen bronşiolit, soğuk algınlığı, aşırı sigara, polenler ve ev tozları (mite) en sık öksürük yapan hastalık ve etkenlerdir. Öksürük şekli, sıklığı, gelişimi sıkı takip edilmelidir. Eğer kişi hafif halsizlik ve kuru öksürükten şikayet ediyorsa, bu bize basit üst solunum yolu enfeksiyonunu hatırlatır. Öksürük balgamlı ve sık oluyorsa, buna ateş ekleniyorsa, zatürrenin habercisi olabilir. Öksürdükten sonra dışarıya çıkartılan sekresyonun rengi hastalık değerlendirmede doktor kadar hasta ve yakını için de önemlidir. Balgam rengi beyazdan sarı ve yeşile dönüyor ise olay ağırlaşıyor manasına gelir. Yine öksürük ani gelişiyor ise çocuklarda enfeksiyon ve boğaza yabancı cisim kaçması düşünülebilir (fındığın soluk borusuna kaçması gibi). Erişkinlerde ise kötü kimyasal gazların solunmasına bağlı öksürük düşünülebilir.
Süresi önemli
Kronik, yani uzamış öksürükler çocuklarda astım, kistik fibrozis adı verilen genetik özellik içeren hastalıkları düşündürürken, erişkinde eğer buna balgam ilavesi var ise astım, müzmin bronşit, tümör, kalp yetmezliği, verem ve akciğer embolisini hatırlatabilir. Balgamsız ve uzun süreli bir öksürük var ise sinüzit kökenli bronşitler, astım, reflü ve bazı tansiyon ilaçlarının yan etkisi düşünülebilir. Uzamış öksürükler psikojenik kökenli de olabilir. Bu öksürükler huzursuzluğa bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi, heyecanlanınca ve sinirlenince de ortaya çıkabilir. Çocuklarda meydana gelen öksürükler dikkat çekme sebepli de olabilir. Çocuklarda boğmaca hastalığında görülen öksürükler, ani tekrarlayıcı ve çok kuvvetlidir. Tek bir nefeste otuza varan nefes almaya izin vermeyen tekrarlamalar olur. Buna bağlı olarak çocuk nefessiz kalır ve morarır. Bu krizler günde 15-20 defaya oluşabilir. Bu öksürükler kusmayla sonlanabilir. Kusma ile sonlanabilen diğer öksürük türü ise geniz akıntısına bağlı gelişen öksürüktür. Erişkinlerde havlama tarzı öksürükler ise soluk borusu iltihaplarında ve tümörlerinde görülür. Bunun tıptaki adı ise Trakeit’tir.
Yemekte gelmişse
Öksürüğün gece uykudan uyandırıp uyandırmadığı, hem çocuklarda hem de erişkinlerde astım hastalığının takip ve tedavisinde çok önemli bir kriterdir. Yemek yerken gelişen öksürükler; yutma refleksinin iyi çalışmadığı yaşlı ve beyin fonksiyonları bozulmuş kişilerde ya da yeni doğan bebekte doğumsal olarak görülen yemek borusuyla soluk boruları arasında geçiş olan anomalilerde olur. Bebeklerdeki durum düzeltilebilir. Yemek sonrası gelişen öksürükler reflüyü, mide fıtığını, yemek borusunda cepleşmeyi akla getirir. Sigara öksürüğü kuru iken rahatsız edicidir. Yıllar içinde sigaranın bronşlarda yaptığı hasara bağlı olarak bol sekresyonlu, dolu tabir ettiğimiz şekle dönüşür. Bu öksürükler tekrarlar ve sekresyon dışarı atılınca kişinin nefesinde rahatlama meydana gelir.
Sorgulama iyi yapılmalı
Öksürükle başvuran hastada sorgulama iyi yapılırsa birçok hastalık devre dışı kalır. Yine de uzamış öksürükler mutlaka akciğer grafisiyle kontrol edilmelidir. Akciğer grafisi, verem gibi muayene bulgusu vermeyen hastalıkları en kolay ortaya çıkartan tetkik metodudur. Çocuklarda doğumsal anomalileri ve zatürreleri ortaya çıkartır. Erişkinde sigara kullananlarda şikayet olsun olmasın tarama maksatlı yılda bir defa yapılmalıdır.
Ağırlaşmadan tedavi olun
Öksürüklerin büyük kısmı basit şikayete yönelik ilaçlarla tedavi edilir. Daha az bir kısmı ise derinleşir, antibiyotik tedavisine ihtiyaç gösterir. Astıma bağlı öksürükler antibiyotik tedavisine cevap vermez. Bu hastalarda inhalerler (fısfıs) ve alerji ilaçları kullanılır. Alerjili insanların dörtte birinde reflü vardır. Mutlaka endoskopi yapılıp antiasit tedavisi uygulanmalıdır. Reflü tespit edilip tedaviye rağmen gece öksürükleri olan kişiler akşam yemeklerini az ve erken yemelidir. Bu kişiler mutlaka yüksek yastıkla yatmalıdır. Kalp yetmezliği sebebiyle tedavi gören hastalar ise gece öksürükleri varsa bunu mutlaka doktorlarına anlatmalıdır. Bu öksürükler tedavi yetersizliğinin ya da hastalığın ağırlaştığının ifadesi olabilir.
alıntıdır
Öksürüğü bir manada yabancı uyaranlara karşı vücudun geliştirdiği savunma mekanizması olarak değerlendirmek mümkün. Peki, hangi öksürük ne manaya geliyor. Bazı hastalıkların habercisi olarak karşımıza çıkabilen öksürük, uzaması durumunda kişinin performansını düşürür. Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Çiğdem Serttürk, öksürüğün hafife alınmaması gerektiğini belirterek öksürük çesitlerini açıkladı.
Nereden geliyor?
Bronşit, larenjit, çocuklarda çok sık görülen bronşiolit, soğuk algınlığı, aşırı sigara, polenler ve ev tozları (mite) en sık öksürük yapan hastalık ve etkenlerdir. Öksürük şekli, sıklığı, gelişimi sıkı takip edilmelidir. Eğer kişi hafif halsizlik ve kuru öksürükten şikayet ediyorsa, bu bize basit üst solunum yolu enfeksiyonunu hatırlatır. Öksürük balgamlı ve sık oluyorsa, buna ateş ekleniyorsa, zatürrenin habercisi olabilir. Öksürdükten sonra dışarıya çıkartılan sekresyonun rengi hastalık değerlendirmede doktor kadar hasta ve yakını için de önemlidir. Balgam rengi beyazdan sarı ve yeşile dönüyor ise olay ağırlaşıyor manasına gelir. Yine öksürük ani gelişiyor ise çocuklarda enfeksiyon ve boğaza yabancı cisim kaçması düşünülebilir (fındığın soluk borusuna kaçması gibi). Erişkinlerde ise kötü kimyasal gazların solunmasına bağlı öksürük düşünülebilir.
Süresi önemli
Kronik, yani uzamış öksürükler çocuklarda astım, kistik fibrozis adı verilen genetik özellik içeren hastalıkları düşündürürken, erişkinde eğer buna balgam ilavesi var ise astım, müzmin bronşit, tümör, kalp yetmezliği, verem ve akciğer embolisini hatırlatabilir. Balgamsız ve uzun süreli bir öksürük var ise sinüzit kökenli bronşitler, astım, reflü ve bazı tansiyon ilaçlarının yan etkisi düşünülebilir. Uzamış öksürükler psikojenik kökenli de olabilir. Bu öksürükler huzursuzluğa bağlı olarak ortaya çıkabileceği gibi, heyecanlanınca ve sinirlenince de ortaya çıkabilir. Çocuklarda meydana gelen öksürükler dikkat çekme sebepli de olabilir. Çocuklarda boğmaca hastalığında görülen öksürükler, ani tekrarlayıcı ve çok kuvvetlidir. Tek bir nefeste otuza varan nefes almaya izin vermeyen tekrarlamalar olur. Buna bağlı olarak çocuk nefessiz kalır ve morarır. Bu krizler günde 15-20 defaya oluşabilir. Bu öksürükler kusmayla sonlanabilir. Kusma ile sonlanabilen diğer öksürük türü ise geniz akıntısına bağlı gelişen öksürüktür. Erişkinlerde havlama tarzı öksürükler ise soluk borusu iltihaplarında ve tümörlerinde görülür. Bunun tıptaki adı ise Trakeit’tir.
Yemekte gelmişse
Öksürüğün gece uykudan uyandırıp uyandırmadığı, hem çocuklarda hem de erişkinlerde astım hastalığının takip ve tedavisinde çok önemli bir kriterdir. Yemek yerken gelişen öksürükler; yutma refleksinin iyi çalışmadığı yaşlı ve beyin fonksiyonları bozulmuş kişilerde ya da yeni doğan bebekte doğumsal olarak görülen yemek borusuyla soluk boruları arasında geçiş olan anomalilerde olur. Bebeklerdeki durum düzeltilebilir. Yemek sonrası gelişen öksürükler reflüyü, mide fıtığını, yemek borusunda cepleşmeyi akla getirir. Sigara öksürüğü kuru iken rahatsız edicidir. Yıllar içinde sigaranın bronşlarda yaptığı hasara bağlı olarak bol sekresyonlu, dolu tabir ettiğimiz şekle dönüşür. Bu öksürükler tekrarlar ve sekresyon dışarı atılınca kişinin nefesinde rahatlama meydana gelir.
Sorgulama iyi yapılmalı
Öksürükle başvuran hastada sorgulama iyi yapılırsa birçok hastalık devre dışı kalır. Yine de uzamış öksürükler mutlaka akciğer grafisiyle kontrol edilmelidir. Akciğer grafisi, verem gibi muayene bulgusu vermeyen hastalıkları en kolay ortaya çıkartan tetkik metodudur. Çocuklarda doğumsal anomalileri ve zatürreleri ortaya çıkartır. Erişkinde sigara kullananlarda şikayet olsun olmasın tarama maksatlı yılda bir defa yapılmalıdır.
Ağırlaşmadan tedavi olun
Öksürüklerin büyük kısmı basit şikayete yönelik ilaçlarla tedavi edilir. Daha az bir kısmı ise derinleşir, antibiyotik tedavisine ihtiyaç gösterir. Astıma bağlı öksürükler antibiyotik tedavisine cevap vermez. Bu hastalarda inhalerler (fısfıs) ve alerji ilaçları kullanılır. Alerjili insanların dörtte birinde reflü vardır. Mutlaka endoskopi yapılıp antiasit tedavisi uygulanmalıdır. Reflü tespit edilip tedaviye rağmen gece öksürükleri olan kişiler akşam yemeklerini az ve erken yemelidir. Bu kişiler mutlaka yüksek yastıkla yatmalıdır. Kalp yetmezliği sebebiyle tedavi gören hastalar ise gece öksürükleri varsa bunu mutlaka doktorlarına anlatmalıdır. Bu öksürükler tedavi yetersizliğinin ya da hastalığın ağırlaştığının ifadesi olabilir.
alıntıdır