Kutup Yıldızı
Yıldızın adı: Kutup Yıldızı (Demirkazık Şimal Yıldızı Çulpan α Ursae Minoris)
Takımyıldızı: Küçükayı (Lat.: Ursa Minor)
Yükselimi: +89° 15′ 51″
Görünür kadiri: 197
Mutlak kadiri: -364
Tayf örneği: F7
Uzaklığı: 431 ışık yılı
Kutup Yıldızı (α UMi / α Ursae Minoris / Alpha Ursae Minoris; Demirkazık Çulpan Kutupyıldızı Şimal Yıldızı ya da Kuzey Yıldızı olarak da bilinir) Küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızıdır.
Kutup Yıldızı dünyanın ekseni ile hemen hemen aynı doğrultuda olduğundan diğer gökcisimlerinin aksine gün boyunca yer değiştirmez ve hep kuzeyi gösterir. Bu özelliği nedeniyle tarih boyunca yön bulma ve seyir amacıyla kullanılmıştır. Aynı nedenle Demirkazık Kuzey Yıldızı gibi isimler alır.
Kutup Yıldızı tam olarak dünyanın ekseni ile aynı doğrultuda olmamakla birlikte aradaki fark sadece bir derecenin dörtte üçü yani 44 dakika kadardır. Dünyanın ekseni zamanla doğrultu değiştirdiğinden bu fark önümüzdeki iki yüzyıl boyunca daha da azalacak ve 25 dakikaya kadar düşecektir. Daha sonra Kutup Yıldızı dünyanın ekseninden giderek uzaklaşacak ve ancak 25.000 yıl sonra aynı yere dönecektir.
Kutup Yıldızı aslında üç yıldızdan oluşan bir sistemdir. Sistemin en parlak yıldızı olan A; büyük sarı parlaklığı değişken bir sefeit türevidir. Bunun çevresinde dönen ve bir sarı cüce olan B yıldızı 1780'de William Herschel tarafından keşfedilmiştir. Üçüncü cüce yıldızın varlığı 1929'da saptanmıştır.
Kutup Yıldızı'nı gökyüzünde bulmak oldukça kolaydır daima pusula'nın kuzey ibresi doğrultusunda bulunur. Büyükayı takımyıldızının oluşturduğu "tava"nın gövdesinin sonundaki iki parlak yıldızı (Dabne ve Merak) birleştiren hayalî doğruyu takip ederek bu iki yıldız arasındaki mesafenin yaklaşık 5 katı kadar ileride Kutup Yıldızı bulunur. Gökyüzünün bu bölgesindeki en parlak yıldız olduğundan başka bir yıldızla karıştırılma ihtimali düşüktür. Kutup Yıldızı'nın ufuktan yüksekliği bulunduğunuz enlemi yansıtacaktır. Örneğin İstanbul'da Kutup Yıldızı ufuktan 41° yükseklikte görünür.
Kutup Yıldızı sadece kuzey yarıküreden görünür güney yarıküreden görünmez güneyi gösteren parlak bir güney Kutup Yıldızı bulunmamaktadır. Ancak Güneyhaçı takımyıldızı güney yarıkürede bulunanlara kabaca güney yönünü gösterir.
Vikipedi özgür ansiklopedi
Yıldızın adı: Kutup Yıldızı (Demirkazık Şimal Yıldızı Çulpan α Ursae Minoris)
Takımyıldızı: Küçükayı (Lat.: Ursa Minor)
Yükselimi: +89° 15′ 51″
Görünür kadiri: 197
Mutlak kadiri: -364
Tayf örneği: F7
Uzaklığı: 431 ışık yılı
Kutup Yıldızı (α UMi / α Ursae Minoris / Alpha Ursae Minoris; Demirkazık Çulpan Kutupyıldızı Şimal Yıldızı ya da Kuzey Yıldızı olarak da bilinir) Küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızıdır.
Kutup Yıldızı dünyanın ekseni ile hemen hemen aynı doğrultuda olduğundan diğer gökcisimlerinin aksine gün boyunca yer değiştirmez ve hep kuzeyi gösterir. Bu özelliği nedeniyle tarih boyunca yön bulma ve seyir amacıyla kullanılmıştır. Aynı nedenle Demirkazık Kuzey Yıldızı gibi isimler alır.
Kutup Yıldızı tam olarak dünyanın ekseni ile aynı doğrultuda olmamakla birlikte aradaki fark sadece bir derecenin dörtte üçü yani 44 dakika kadardır. Dünyanın ekseni zamanla doğrultu değiştirdiğinden bu fark önümüzdeki iki yüzyıl boyunca daha da azalacak ve 25 dakikaya kadar düşecektir. Daha sonra Kutup Yıldızı dünyanın ekseninden giderek uzaklaşacak ve ancak 25.000 yıl sonra aynı yere dönecektir.
Kutup Yıldızı aslında üç yıldızdan oluşan bir sistemdir. Sistemin en parlak yıldızı olan A; büyük sarı parlaklığı değişken bir sefeit türevidir. Bunun çevresinde dönen ve bir sarı cüce olan B yıldızı 1780'de William Herschel tarafından keşfedilmiştir. Üçüncü cüce yıldızın varlığı 1929'da saptanmıştır.
Kutup Yıldızı'nı gökyüzünde bulmak oldukça kolaydır daima pusula'nın kuzey ibresi doğrultusunda bulunur. Büyükayı takımyıldızının oluşturduğu "tava"nın gövdesinin sonundaki iki parlak yıldızı (Dabne ve Merak) birleştiren hayalî doğruyu takip ederek bu iki yıldız arasındaki mesafenin yaklaşık 5 katı kadar ileride Kutup Yıldızı bulunur. Gökyüzünün bu bölgesindeki en parlak yıldız olduğundan başka bir yıldızla karıştırılma ihtimali düşüktür. Kutup Yıldızı'nın ufuktan yüksekliği bulunduğunuz enlemi yansıtacaktır. Örneğin İstanbul'da Kutup Yıldızı ufuktan 41° yükseklikte görünür.
Kutup Yıldızı sadece kuzey yarıküreden görünür güney yarıküreden görünmez güneyi gösteren parlak bir güney Kutup Yıldızı bulunmamaktadır. Ancak Güneyhaçı takımyıldızı güney yarıkürede bulunanlara kabaca güney yönünü gösterir.
Vikipedi özgür ansiklopedi