Kalp ritim bozukluğunun tıp dilindeki adı aritmidir Aritmi, kalbin çok hızlı atması (taşikardi) ya da çok yavaş atması (bradikardi) veya düzensiz atması gibi kalp ritim sorunlarını ifade eder Kalp ritim bozukluğunda kalbin her zamanki elektriksel ritminde bir düzensizlik vardır
Aritmiler her yaşta ortaya çıkabilir ve çoğu kez ciddi sorunlara yol açmazlar
Vücudun kalp kaslarının kasılmasını sağlaması doğal bir elektrik sistemine bağlıdır Bu sistem kanın kalbe ve kalpten de vücuda akışını sağlar Normalde elektrik kalp boyunca belli bir yolu takip eder Ancak elektriğin akışında bir problem ortaya çıkarsa kalp ritmi çok yavaşlayabilir, çok hızlanabilir ya da düzensizleşebilir
İstirahat sırasında kalp genellikle dakikada 60 ila 100 kez atar Ancak örneğin egzersiz sırasında olduğu gibi, kalbin daha hızlı ya da daha yavaş attığı durumlar vardır
Aşırı alkol tüketimi, sigara içmek, stres ve yoğun egzersiz ufak çaplı bir aritmiye neden olabilir Ancak kalp ritim bozukluğunun en yaygın ve ciddi nedeni, baş tetikleyicileri arasında koroner arter hastalığı, kalp kapak fonksiyon bozukluğu ve kalp yetmezliği olan, kalp hastalığıdır
Kalp Ritm Bozukluğu Nedenleri
Normalde kalp akciğerlere ve vücudun geri kalanına kan taşıyan bir pompa gibi çalışır Bunun gerçekleşmesi için
kalbin düzenli şekilde kasılmasını sağlayan bir elektrik sistemi vardır
Kalpte kasılmaları başlatan elektriksel sinyal, sinüs düğümü denilen bir noktada başlar Bu nokta kalbin doğal pili gibidir Sinüs düğümünden çıkan sinyal kalbi dolaşır ve elektriksel bir yol oluşturur Farklı sinir iletileri kalbin daha yavaş ya da hızlı atmasında belirleyicidir
Aritmiler kalbin elektriksel iletim sistemi ile ilgili sorunlardan kaynaklanır:
Ekstra sinyaller oluşabilir
Elektrik sinyalleri, engellenebilir ya da yavaşlayabilir
Elektrik sinyalleri kalpte farklı ya da yeni bir yol izlemeye başlayabilir
Anormal kalp atışlarının diğer bazı yaygın nedenleri şöyledir:
Potasyum ya da diğer minerallerin anormal seviyede oluşu
Kalp krizi ya da geçmişteki bir kalp krizi yüzünden zarar görmüş kalp kası
Doğuştan gelen kalp hastalığı
Kalp yetmezliği veya kalp büyümesi
Akciğer hastalıkları
Anemi
Tiroit bezinin çok çalışması (Hipertiroidi)
Tiroit bezinin az çalışması (Hipotiroidi)
Yüksek tansiyon
Diyabet
Stres
Gebelik
Aritmiler ayrıca çeşitli ilaç veya maddeler nedeniyle de ortaya çıkabilir Örneğin:
Alkol, kafein ya da amfetamin benzeri uyarıcılar
Beta bloker ilaçlar
Sigara (nikotin)
Sinir sisteminin davranışlarını taklit eden ilaçlar
Depresyon yada psikoz tedavisinde kullanılan ilaçlar
Bazı besin takviyeleri ve bazı bitkisel takviyeler
Aritmi tedavisinde kullanılan ilaçlar (önerilen aritmi ilacı farklı türde bir aritmiye neden olabilir)
Hava kirliliği
Kalp Ritim Bozukluğunun Belirtileri
Aritmi ara ara kendini gösteren ya da devamlı süren bir rahatsızlık şeklinde ortaya çıkabilir Aritmi belirtilerini hissetmemeniz ya da sadece aktif olduğunuz zamanlarda hissetmeniz mümkündür Dikkat çeken hiçbir belirti göstermediği için kalp ritim bozukluğunun fark edilmediği durumlar olabilir Bu tip hastalarda doktorlar ritim bozukluğunu rutin bir muayene sırasında fark ederler Ancak genele bakıldığında aritmiler fark edilmesi zor olmayan belirtiler gösterir Bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Hızlı kalp atışı Çarpıntı
Yavaş kalp atışı
Düzensiz ya da tekleme hissi veren kalp atışı
Göğüs ağrısı
Nefes darlığı
Aşırı yorgunluk
Baş dönmesi
Bayılma
Soluk beniz
Terleme
Kalp Ritim Bozukluğu Türleri
Sinüs Taşikardisi: Kalp atışı düzenli ancak olması gerekenden hızlıdır Egzersiz sırasında ya da ateşiniz yükseldiğinde ortaya çıkması normaldir ancak ortada hiçbir neden yokken de meydana gelebilir Tiroit bezinin çok çalışması ya da anemi sinüs taşikardisine neden olabilir
Sinüs Bradikardisi: Kalp atışı düzenli ancak olması gerekenden yavaştır Sporcular arasında sık görülür Soğuğa maruz kalındığında, vücut ısısı düştüğünde, istirahat ya da uyku sırasında ortaya çıkabilir Kalp hızı çok düşükse kendinizi bayılacak gibi ya da sersemlemiş hissedebilirsiniz
Ektopik Kalp Atışları: Ekstra kalp atışları olmasıdır ancak bu atışlar kalpten kan pompalamazlar Ektopik atışlarda sanki kalpte bir atış atlanmış gibi hissedilir ve sonraki kal atışı bir yumruk gibi, güçlü hissedilir Birkaç kalp atışında bir ya da her kalp atışında ektopik atış hissediyor olabilirsiniz Ektopik atışlar oldukça yaygındır ve nadiren kalp sorununa işaret ederler Özellikle dinlenme halindeyken daha belirgindirler
Atriyal Fibrilasyon: Oldukça sık görülen bir aritmi tipidir Kalp kulakçıklarındaki elektrik hareketlerinde düzensizlik olur ve kalbin normal hızı ve ritmi geçersiz kılınır Bu da kulakçıkların düzensiz şekilde kasılmasına veya titremesine yol açar Kalbinizin düzensiz ya da normalden hızlı attığını hissedebilirsiniz Atriyal fibrilasyon atakları birkaç saniye ya da bir hafta gibi farklı sürelerde yaşanabilir Çarpıntı, yorgunluk, nefes daralması, sersemlik, göğüs ağrısı gibi belirtileri olabilir Atriyal fibrilasyon kalpte pıhtıya neden olabileceğinden tehlikeli olabilir
Supraventriküler Taşikardi: Kalp kulakçıkları ve karıncıkları arasında bir ya da daha fazla elektrik akımı olduğunda ortaya çıkar Elektrik uyarımları kalp etrafında bir daire yapar ve karıncıklar yerine kulakçıklara geri döner Bu tip taşikardi kalbin çok hızlı atmasına neden olur Birkaç saniye, birkaç dakika ve ender olarak birkaç gün sürebilir
Ventriküler Taşikardi: Elektrik uyarımları kalp karıncıklarından çok çabuk çıkar ve kanın her zamankinden hızlı pompalanmasına neden olur Karıncıkların gerektiği gibi kanla dolmalarına zaman kalmayabilir ve bu da kalbin vücuda kan pompalamayı durdurması anlamına gelir (Kardiyak Arest Kalp Durması, Dolaşım Durması)
Ventiküler Fibrilasyon: Elektrik uyarımları çok hızlı ve düzensiz bir ritimde karıncıklardaki birçok yerden başlar Bu durumda kalp düzgün şekilde atamaz, az kan pompalanır ya da hiç kan pompalanamaz Ölümcül olabilecek bir tür kalp durmasıdır Bilinç kaybı yaşanır ve nabız ile solunum durur Acil müdahale gerektirir
Kalp Bloğu: Elektrik uyarımlarının kalp kulakçıklarından kalp karıncıklarına ulaştırılmasını etkileyen bir problem söz konusudur Farklı belirtileri vardır ve durumun ciddiyetine göre tedaviye gerek olur ya da olmaz
Hasta Sinüs Sendromu: Sinüs düğümü düzgün şekilde çalışmaz ve kalbin yavaş atmasına daha sonra hızlanmasına neden olur kendinizi sersemlemiş hissetmenize yol açabilir
Kalp Ritim Bozukluğu Tedavisi
Çoğu aritmiler zararsız olarak kabul edilir ve tedavi gerektirmez Doktorunuz aritmiyi teşhis ettikten sonra durumun ciddiyetini, ileride size sorun olup oluşturmayacağını ve tedavi gerekip gerekmediği belirleyecektir Aritmilerin teşhisinde EKG (elektrokardiyografi), Holter EKG, efor EKG, ekokardiografi, kalp kateterizasyonu gibi çeşitli yöntemler kullanılır
Kalp ritim bozukluğu tedavilerinde aşağıdaki sonuçlar hedeflenir:
İnme riskini azaltmak için kan pıhtılarının oluşmasını önlemek
Kalp hızını nispeten normal seviyelere çekmek
Mümkünse, normal kalp ritmini düzenlemek
Aritmiye neden olan kalp hastalığını tedavi etmek
Kalp hastalığı ve inme için risk faktörlerini azaltmak
Ciddi bir aritmi söz konusu olduğunda, kalbin normal ritmini geri getirmek için acil bir tedavi gerekebilir
Elektroşok tedavisi (defibrilasyon veya kardiyoversiyon), kısa süreli kalp kalp pili, ağızdan verilen ilaçlar bu tedavi yöntemleri arasındadır
Aritmi şikayetlerinde antiaritmik ilaçlar olarak adlandırılan ilaçlar da kullanılabilir Bu ilaçlar aritminin tekrarlamasını önleyebilir ya da kalp hızının çok hızlanmasını ya da çok yavaşlamasını engelleyebilir Doktorunuz tarafından reçete ilaçları gerektiği şekilde kullanmaya özen gösterin Kendi kendinize ilacı bırakmaktan ya da dozaj değişikliği yapmaktan kaçının
Anormal kalp ritimlerini tedavi etmek için kullanılan kalp pili, elektro şok cihazı ve kardiyak ablasyon gibi başka cihaz veya yöntemler de vardır Bu tedaviler sorunun kaynağına göre ancak doktorunuz tarafından önerilebilir
Aritmiler her yaşta ortaya çıkabilir ve çoğu kez ciddi sorunlara yol açmazlar
Vücudun kalp kaslarının kasılmasını sağlaması doğal bir elektrik sistemine bağlıdır Bu sistem kanın kalbe ve kalpten de vücuda akışını sağlar Normalde elektrik kalp boyunca belli bir yolu takip eder Ancak elektriğin akışında bir problem ortaya çıkarsa kalp ritmi çok yavaşlayabilir, çok hızlanabilir ya da düzensizleşebilir
İstirahat sırasında kalp genellikle dakikada 60 ila 100 kez atar Ancak örneğin egzersiz sırasında olduğu gibi, kalbin daha hızlı ya da daha yavaş attığı durumlar vardır
Aşırı alkol tüketimi, sigara içmek, stres ve yoğun egzersiz ufak çaplı bir aritmiye neden olabilir Ancak kalp ritim bozukluğunun en yaygın ve ciddi nedeni, baş tetikleyicileri arasında koroner arter hastalığı, kalp kapak fonksiyon bozukluğu ve kalp yetmezliği olan, kalp hastalığıdır
Kalp Ritm Bozukluğu Nedenleri
Normalde kalp akciğerlere ve vücudun geri kalanına kan taşıyan bir pompa gibi çalışır Bunun gerçekleşmesi için
kalbin düzenli şekilde kasılmasını sağlayan bir elektrik sistemi vardır
Kalpte kasılmaları başlatan elektriksel sinyal, sinüs düğümü denilen bir noktada başlar Bu nokta kalbin doğal pili gibidir Sinüs düğümünden çıkan sinyal kalbi dolaşır ve elektriksel bir yol oluşturur Farklı sinir iletileri kalbin daha yavaş ya da hızlı atmasında belirleyicidir
Aritmiler kalbin elektriksel iletim sistemi ile ilgili sorunlardan kaynaklanır:
Ekstra sinyaller oluşabilir
Elektrik sinyalleri, engellenebilir ya da yavaşlayabilir
Elektrik sinyalleri kalpte farklı ya da yeni bir yol izlemeye başlayabilir
Anormal kalp atışlarının diğer bazı yaygın nedenleri şöyledir:
Potasyum ya da diğer minerallerin anormal seviyede oluşu
Kalp krizi ya da geçmişteki bir kalp krizi yüzünden zarar görmüş kalp kası
Doğuştan gelen kalp hastalığı
Kalp yetmezliği veya kalp büyümesi
Akciğer hastalıkları
Anemi
Tiroit bezinin çok çalışması (Hipertiroidi)
Tiroit bezinin az çalışması (Hipotiroidi)
Yüksek tansiyon
Diyabet
Stres
Gebelik
Aritmiler ayrıca çeşitli ilaç veya maddeler nedeniyle de ortaya çıkabilir Örneğin:
Alkol, kafein ya da amfetamin benzeri uyarıcılar
Beta bloker ilaçlar
Sigara (nikotin)
Sinir sisteminin davranışlarını taklit eden ilaçlar
Depresyon yada psikoz tedavisinde kullanılan ilaçlar
Bazı besin takviyeleri ve bazı bitkisel takviyeler
Aritmi tedavisinde kullanılan ilaçlar (önerilen aritmi ilacı farklı türde bir aritmiye neden olabilir)
Hava kirliliği
Kalp Ritim Bozukluğunun Belirtileri
Aritmi ara ara kendini gösteren ya da devamlı süren bir rahatsızlık şeklinde ortaya çıkabilir Aritmi belirtilerini hissetmemeniz ya da sadece aktif olduğunuz zamanlarda hissetmeniz mümkündür Dikkat çeken hiçbir belirti göstermediği için kalp ritim bozukluğunun fark edilmediği durumlar olabilir Bu tip hastalarda doktorlar ritim bozukluğunu rutin bir muayene sırasında fark ederler Ancak genele bakıldığında aritmiler fark edilmesi zor olmayan belirtiler gösterir Bu belirtileri şu şekilde sıralayabiliriz:
Hızlı kalp atışı Çarpıntı
Yavaş kalp atışı
Düzensiz ya da tekleme hissi veren kalp atışı
Göğüs ağrısı
Nefes darlığı
Aşırı yorgunluk
Baş dönmesi
Bayılma
Soluk beniz
Terleme
Kalp Ritim Bozukluğu Türleri
Sinüs Taşikardisi: Kalp atışı düzenli ancak olması gerekenden hızlıdır Egzersiz sırasında ya da ateşiniz yükseldiğinde ortaya çıkması normaldir ancak ortada hiçbir neden yokken de meydana gelebilir Tiroit bezinin çok çalışması ya da anemi sinüs taşikardisine neden olabilir
Sinüs Bradikardisi: Kalp atışı düzenli ancak olması gerekenden yavaştır Sporcular arasında sık görülür Soğuğa maruz kalındığında, vücut ısısı düştüğünde, istirahat ya da uyku sırasında ortaya çıkabilir Kalp hızı çok düşükse kendinizi bayılacak gibi ya da sersemlemiş hissedebilirsiniz
Ektopik Kalp Atışları: Ekstra kalp atışları olmasıdır ancak bu atışlar kalpten kan pompalamazlar Ektopik atışlarda sanki kalpte bir atış atlanmış gibi hissedilir ve sonraki kal atışı bir yumruk gibi, güçlü hissedilir Birkaç kalp atışında bir ya da her kalp atışında ektopik atış hissediyor olabilirsiniz Ektopik atışlar oldukça yaygındır ve nadiren kalp sorununa işaret ederler Özellikle dinlenme halindeyken daha belirgindirler
Atriyal Fibrilasyon: Oldukça sık görülen bir aritmi tipidir Kalp kulakçıklarındaki elektrik hareketlerinde düzensizlik olur ve kalbin normal hızı ve ritmi geçersiz kılınır Bu da kulakçıkların düzensiz şekilde kasılmasına veya titremesine yol açar Kalbinizin düzensiz ya da normalden hızlı attığını hissedebilirsiniz Atriyal fibrilasyon atakları birkaç saniye ya da bir hafta gibi farklı sürelerde yaşanabilir Çarpıntı, yorgunluk, nefes daralması, sersemlik, göğüs ağrısı gibi belirtileri olabilir Atriyal fibrilasyon kalpte pıhtıya neden olabileceğinden tehlikeli olabilir
Supraventriküler Taşikardi: Kalp kulakçıkları ve karıncıkları arasında bir ya da daha fazla elektrik akımı olduğunda ortaya çıkar Elektrik uyarımları kalp etrafında bir daire yapar ve karıncıklar yerine kulakçıklara geri döner Bu tip taşikardi kalbin çok hızlı atmasına neden olur Birkaç saniye, birkaç dakika ve ender olarak birkaç gün sürebilir
Ventriküler Taşikardi: Elektrik uyarımları kalp karıncıklarından çok çabuk çıkar ve kanın her zamankinden hızlı pompalanmasına neden olur Karıncıkların gerektiği gibi kanla dolmalarına zaman kalmayabilir ve bu da kalbin vücuda kan pompalamayı durdurması anlamına gelir (Kardiyak Arest Kalp Durması, Dolaşım Durması)
Ventiküler Fibrilasyon: Elektrik uyarımları çok hızlı ve düzensiz bir ritimde karıncıklardaki birçok yerden başlar Bu durumda kalp düzgün şekilde atamaz, az kan pompalanır ya da hiç kan pompalanamaz Ölümcül olabilecek bir tür kalp durmasıdır Bilinç kaybı yaşanır ve nabız ile solunum durur Acil müdahale gerektirir
Kalp Bloğu: Elektrik uyarımlarının kalp kulakçıklarından kalp karıncıklarına ulaştırılmasını etkileyen bir problem söz konusudur Farklı belirtileri vardır ve durumun ciddiyetine göre tedaviye gerek olur ya da olmaz
Hasta Sinüs Sendromu: Sinüs düğümü düzgün şekilde çalışmaz ve kalbin yavaş atmasına daha sonra hızlanmasına neden olur kendinizi sersemlemiş hissetmenize yol açabilir
Kalp Ritim Bozukluğu Tedavisi
Çoğu aritmiler zararsız olarak kabul edilir ve tedavi gerektirmez Doktorunuz aritmiyi teşhis ettikten sonra durumun ciddiyetini, ileride size sorun olup oluşturmayacağını ve tedavi gerekip gerekmediği belirleyecektir Aritmilerin teşhisinde EKG (elektrokardiyografi), Holter EKG, efor EKG, ekokardiografi, kalp kateterizasyonu gibi çeşitli yöntemler kullanılır
Kalp ritim bozukluğu tedavilerinde aşağıdaki sonuçlar hedeflenir:
İnme riskini azaltmak için kan pıhtılarının oluşmasını önlemek
Kalp hızını nispeten normal seviyelere çekmek
Mümkünse, normal kalp ritmini düzenlemek
Aritmiye neden olan kalp hastalığını tedavi etmek
Kalp hastalığı ve inme için risk faktörlerini azaltmak
Ciddi bir aritmi söz konusu olduğunda, kalbin normal ritmini geri getirmek için acil bir tedavi gerekebilir
Elektroşok tedavisi (defibrilasyon veya kardiyoversiyon), kısa süreli kalp kalp pili, ağızdan verilen ilaçlar bu tedavi yöntemleri arasındadır
Aritmi şikayetlerinde antiaritmik ilaçlar olarak adlandırılan ilaçlar da kullanılabilir Bu ilaçlar aritminin tekrarlamasını önleyebilir ya da kalp hızının çok hızlanmasını ya da çok yavaşlamasını engelleyebilir Doktorunuz tarafından reçete ilaçları gerektiği şekilde kullanmaya özen gösterin Kendi kendinize ilacı bırakmaktan ya da dozaj değişikliği yapmaktan kaçının
Anormal kalp ritimlerini tedavi etmek için kullanılan kalp pili, elektro şok cihazı ve kardiyak ablasyon gibi başka cihaz veya yöntemler de vardır Bu tedaviler sorunun kaynağına göre ancak doktorunuz tarafından önerilebilir