Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanlığı Nedir?
Fizik Tedavi Nedir ?
Fizik Tedavi (Fiziksel Tıp ); ısı, elektrik akımları vb gibi fiziksel ajan ve tekniklerin yetersizlik ve bir dereceye kadar sakatlığın veya kas, iskelet sistemi ve sinir sisteminin fonksiyonel yetersizliklerinin tanı ve tedavisinde kullanılmasıdır
Fizik Tedavi Uzmanı Kimdir ve Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanlığı Nedir?
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR), ya da fiziyatri, gecici ya da kalıcı bir cok bozukluğa sebep olan sorunlarınozellikle kasiskelet, sinir, kalp damar, ve sistemleri onlenmesi, teşhisi, ve tedavisi uzerinde yoğunlaşan tıp branşıdır Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon tıp uzmanlık branşlarından biridir Fizik tedavi uzmanı(fiziyatrist) fiziksel tıp ve rehabilitasyon branşında uzmanlık oğrenimi almış hekimdir Fizik tedavi uzmanı olabilmek icin 6 yıllık tıp eğitiminden sonra 5 yıllık fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık eğitimi almak gerekir Bu uzmanlık eğitimi neredeyse tum tıp fakultelerinde, devlet ve SSK hastanelerinde verilmektedir
FTR Tanısı (Fiziyatrik Tanı)
Diğer uzmanlık dallarından farklı olarak, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzmanları her zaman doku duzeyinde oluşmuş ve başlangıcta hastalığın ortaya cıkmasına sebep olmuş hasarı ya da bozukluğu(impairment) iyileştirme cabasında olmayabilirler Cunku, birincil hasar sonucu ortaya cıkan ozurluluk(disability) etkisi ile kişinin yapmak istediği ya da daha once yaptığı işleri yerine getiremediği sorununu ortadan kaldırılması (rehabilite edilmesi) gereken temel sorun olarak gorurler Bu sorunların belirlenmesi ile ortaya cıkan tanı, fiziyatrik tanıdır
Bir hastalık orneği ile bunu anlatmak gerekirse, akut bel fıtığı sonucu bel ağrısı olan hastanın istirahat ve antiodem tedavi ile ağrısını ortadan kaldırmak gerekir Doku hasarı duzeyindeki tanı, yani bel fıtığı, rehabilite edilmesi gereken sorun değildir Bu donem sonunda tam gecmemiş ağrı yanında, kişinin mesleğini yerine getirememesi, hobilerinden ve cinsel hayatından uzak kalması, gunluk aktivitelerde vucudunu zayıf ve dayanıksız hissetmesi rehabilite edilmesi gereken sorunlardır Bunların kaynağı ve kasiskelet sisteminin hangi yetersizliğinden kaynaklandığı her hastada farklıdır ve iyi bir değerlendirme ile ortaya cıkarılabilir Bu amaca ulaşmak, her hastaya ozgun bir tedavi programı yaratmakla olmaktadır Hastaların coğunda, başlangıctaki norolojik, ortopedik, ya da noroşirurjik tanıya gore, yani fiziyatrik tanı olmadan, rehabilitasyon programı yaratmak mumkun olmaz Bundan dolayı, FTR uzmanına gonderilmiş hastaların beklentilerinin aksine eksisksiz bir tedavi programı ortaya cıkarabilmek icin yeniden değerlendirme ve FTR uzmanının muayenesi elzem olmaktadır
Gunumuzde FTR cok yonlu bir uzmanlık dalına donuşmuştur FTR uzmanları yataklı rehabilitasyon merkezlerinde, genel hastanelerde, ve ayaktan tedavi merkezlerinde calışmaktadırlar Son yıllarda, Turkiye'deki FTR branşı uygulamalarında ağrı tedavisi, spor hekimliği, omurilik yaralanmaları, travmatik beyin hasarı, damarsal beyin olayları, ve elektromiyografi uzerinde yoğunlaşma gorulmektedir
Tıp giderek daha sofistike bir meslek olmaya devam ederken, ve de tum dunyada ortalama yaşam beklentisi artarken, sağlıklı olmanın amacı yeni bir temayı da icine almıştır: yaşam kalitesi FTR'nin amacı hastaya optimal fonksiyonu geri kazandırmak olduğu icin FTR uzmanlığı bazen yaşam kalitesi mesleği olarak da adlandırılmaktadır Fiziyatristin gorevi herhangi bir hastalık ya da yaralanmadan kaynaklanan ve herhangi bir organ ya da sistemi ilgilendiren ozurluğu tedavi etmektir
Burada belirli bir organ ya da vucut bolgesine yoğunlaşmak yerine amac, kişinin hayatının bolumlerinimedikal, toplumsal, duygusal, ve mesleki tekrar eski yerine koymaktır FTR uzmanları cok sayıda travmadan kaynaklanan buyuk caplı bir sakatlanma durumundan sporcularda sakatlık onlenmesine kadar geniş ve ceşitli yelpazede tıbbi hizmet verebilirler Ancak yine de, FTR'nin temel ilgi alanları olduğu soylenebilir: beyin hasarı, yanık ehabilitasyonu, kalpakciğer rehabilitasyonu, yaşlı rehabilitasyonu, endustriyel rehabilitasyon, manuel tıp, myosafyal ağrı, osteoporoz, ağrı rehabilitasyonu, cocuk rehabilitasyonu, romatolojik rehabilitasyon, omurilik hasarı, spor hekimliği, inme ve norolojik hastalıklar rehabilitasyonu
Fiziksel sorunları olan hastaları tedavi ederken, fiziyatrist genellikle interdisipliner bir ekibin lideri olarak hizmet vermektedir Bu ekip norolog, psikiyatrist, ve ortopedist gibi tıp uzmanlarını, ve fizyoterapist, spor antrenoru, konuşma terapisti, mesleki danışman, ve psikolog gibi hekim olmayan sağlık profesyonellerinden oluşabilmektedir
Boyle bir calışmanın sonucu hasta icin ozel olarak tasarlanmış tedavi programının uygulanmasıdır
FTR uzmanları ağrılı bel ya da omuzdan omurilik hasarına kadar geniş bir yelpazedeki hastaları tedavi ederler Fizik tedavi uzmanlarının hastalarını genellikle artriti, tendoniti, akut ya da kronik her turlu ağrısı, işle ya da sporla ilgili bir sakatlanması olanlar oluşturur Ayrıca, ileri fonksiyon kayıplarına sebep olan ciddi kas iskelet sistemi sorunları da fizik tedavi uzmanları tarafından tedavi edilir Bu durumlar, doğumsal hareket bozukluğu olan bebeklerden inme sonrası hareket etmekte zorluk ceken yaşlılara kadar geniş bir yelpazedir
Fizik Tedavi Nedir ?
Fizik Tedavi (Fiziksel Tıp ); ısı, elektrik akımları vb gibi fiziksel ajan ve tekniklerin yetersizlik ve bir dereceye kadar sakatlığın veya kas, iskelet sistemi ve sinir sisteminin fonksiyonel yetersizliklerinin tanı ve tedavisinde kullanılmasıdır
Fizik Tedavi Uzmanı Kimdir ve Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanlığı Nedir?
Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon (FTR), ya da fiziyatri, gecici ya da kalıcı bir cok bozukluğa sebep olan sorunlarınozellikle kasiskelet, sinir, kalp damar, ve sistemleri onlenmesi, teşhisi, ve tedavisi uzerinde yoğunlaşan tıp branşıdır Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon tıp uzmanlık branşlarından biridir Fizik tedavi uzmanı(fiziyatrist) fiziksel tıp ve rehabilitasyon branşında uzmanlık oğrenimi almış hekimdir Fizik tedavi uzmanı olabilmek icin 6 yıllık tıp eğitiminden sonra 5 yıllık fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanlık eğitimi almak gerekir Bu uzmanlık eğitimi neredeyse tum tıp fakultelerinde, devlet ve SSK hastanelerinde verilmektedir
FTR Tanısı (Fiziyatrik Tanı)
Diğer uzmanlık dallarından farklı olarak, Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon uzmanları her zaman doku duzeyinde oluşmuş ve başlangıcta hastalığın ortaya cıkmasına sebep olmuş hasarı ya da bozukluğu(impairment) iyileştirme cabasında olmayabilirler Cunku, birincil hasar sonucu ortaya cıkan ozurluluk(disability) etkisi ile kişinin yapmak istediği ya da daha once yaptığı işleri yerine getiremediği sorununu ortadan kaldırılması (rehabilite edilmesi) gereken temel sorun olarak gorurler Bu sorunların belirlenmesi ile ortaya cıkan tanı, fiziyatrik tanıdır
Bir hastalık orneği ile bunu anlatmak gerekirse, akut bel fıtığı sonucu bel ağrısı olan hastanın istirahat ve antiodem tedavi ile ağrısını ortadan kaldırmak gerekir Doku hasarı duzeyindeki tanı, yani bel fıtığı, rehabilite edilmesi gereken sorun değildir Bu donem sonunda tam gecmemiş ağrı yanında, kişinin mesleğini yerine getirememesi, hobilerinden ve cinsel hayatından uzak kalması, gunluk aktivitelerde vucudunu zayıf ve dayanıksız hissetmesi rehabilite edilmesi gereken sorunlardır Bunların kaynağı ve kasiskelet sisteminin hangi yetersizliğinden kaynaklandığı her hastada farklıdır ve iyi bir değerlendirme ile ortaya cıkarılabilir Bu amaca ulaşmak, her hastaya ozgun bir tedavi programı yaratmakla olmaktadır Hastaların coğunda, başlangıctaki norolojik, ortopedik, ya da noroşirurjik tanıya gore, yani fiziyatrik tanı olmadan, rehabilitasyon programı yaratmak mumkun olmaz Bundan dolayı, FTR uzmanına gonderilmiş hastaların beklentilerinin aksine eksisksiz bir tedavi programı ortaya cıkarabilmek icin yeniden değerlendirme ve FTR uzmanının muayenesi elzem olmaktadır
Gunumuzde FTR cok yonlu bir uzmanlık dalına donuşmuştur FTR uzmanları yataklı rehabilitasyon merkezlerinde, genel hastanelerde, ve ayaktan tedavi merkezlerinde calışmaktadırlar Son yıllarda, Turkiye'deki FTR branşı uygulamalarında ağrı tedavisi, spor hekimliği, omurilik yaralanmaları, travmatik beyin hasarı, damarsal beyin olayları, ve elektromiyografi uzerinde yoğunlaşma gorulmektedir
Tıp giderek daha sofistike bir meslek olmaya devam ederken, ve de tum dunyada ortalama yaşam beklentisi artarken, sağlıklı olmanın amacı yeni bir temayı da icine almıştır: yaşam kalitesi FTR'nin amacı hastaya optimal fonksiyonu geri kazandırmak olduğu icin FTR uzmanlığı bazen yaşam kalitesi mesleği olarak da adlandırılmaktadır Fiziyatristin gorevi herhangi bir hastalık ya da yaralanmadan kaynaklanan ve herhangi bir organ ya da sistemi ilgilendiren ozurluğu tedavi etmektir
Burada belirli bir organ ya da vucut bolgesine yoğunlaşmak yerine amac, kişinin hayatının bolumlerinimedikal, toplumsal, duygusal, ve mesleki tekrar eski yerine koymaktır FTR uzmanları cok sayıda travmadan kaynaklanan buyuk caplı bir sakatlanma durumundan sporcularda sakatlık onlenmesine kadar geniş ve ceşitli yelpazede tıbbi hizmet verebilirler Ancak yine de, FTR'nin temel ilgi alanları olduğu soylenebilir: beyin hasarı, yanık ehabilitasyonu, kalpakciğer rehabilitasyonu, yaşlı rehabilitasyonu, endustriyel rehabilitasyon, manuel tıp, myosafyal ağrı, osteoporoz, ağrı rehabilitasyonu, cocuk rehabilitasyonu, romatolojik rehabilitasyon, omurilik hasarı, spor hekimliği, inme ve norolojik hastalıklar rehabilitasyonu
Fiziksel sorunları olan hastaları tedavi ederken, fiziyatrist genellikle interdisipliner bir ekibin lideri olarak hizmet vermektedir Bu ekip norolog, psikiyatrist, ve ortopedist gibi tıp uzmanlarını, ve fizyoterapist, spor antrenoru, konuşma terapisti, mesleki danışman, ve psikolog gibi hekim olmayan sağlık profesyonellerinden oluşabilmektedir
Boyle bir calışmanın sonucu hasta icin ozel olarak tasarlanmış tedavi programının uygulanmasıdır
FTR uzmanları ağrılı bel ya da omuzdan omurilik hasarına kadar geniş bir yelpazedeki hastaları tedavi ederler Fizik tedavi uzmanlarının hastalarını genellikle artriti, tendoniti, akut ya da kronik her turlu ağrısı, işle ya da sporla ilgili bir sakatlanması olanlar oluşturur Ayrıca, ileri fonksiyon kayıplarına sebep olan ciddi kas iskelet sistemi sorunları da fizik tedavi uzmanları tarafından tedavi edilir Bu durumlar, doğumsal hareket bozukluğu olan bebeklerden inme sonrası hareket etmekte zorluk ceken yaşlılara kadar geniş bir yelpazedir