İşim, Kariyerim, Bebeğim, Ailemin Geleceği...
Gelişim Psikolojisi Eksperi Burçin DEMİRKAN BAYTAR ile bakıcı seçimi hakkında anne-babaların en çok üzerinde durdukları mevzuları konuştuk. Çalışsın çalışmasın birçok ana evlat bakımında desteğe gereksinim duyar. Üstelik bilhassa büyük kentlerde, hala, teyzeler üzere yakın akrabalar da eskisi kadar içtimaî destek veremiyorlar. Bebeği olan ana, bebeği ile ilgilenmek için uğraşırken var olan sair sorumlukları ile ilgili de düzenlemelere gereksinim duymaktadır. Üstelik yeni gelen bebekten evvel yerküreye gelmiş büyümeye çalışan evlatlar varsa onların ruh sıhhatini düşünmek de değerli. Bu periyotta bebek bakımında anne-babaların destek arayışları olmakta ve farklı tahliller devreye girmektedir. 14 yıllık meslek yaşantımda daima birebir soru ile karşılaştım.
Bebeğime kim baksın?
Yıllarca çok sayıda evlatta, bakan insanların tesirlerini gözlemledim. Gelişim Psikolojisi Yüksek Lisans tez konumu bakıcı tavırlarının gecikmiş konuşmaya tesiri üzerine çalıştım. Bahis seçiminde deneyimlerin çok tesiri var. Doğal öğretmenimin da eği büyük... Ana, peder, bakıcı, büyükanne, büyükbaba, kreş bebeğin bakımında rol alıyor. Bakım verenler bazen birden çokça kişi de oluyor. Bakım veren kimselerde sorun varsa, evladın sıkıntılar yaşama ihtimali yüksek. Üstelik bakım veren bireylerin arasında yaşanacak tavır birliği olması da çok değerlidir. Anne-baba ve vesair kimseler bebeğe ve evlada emsal yaklaşım sergilemeli. Bebek ve evladın duygusal, bilişsel gelişiminde bakım veren kişinin kıymeti, o kadar geniş kapsamlı bir husus ki üzerine bir kitap yazmak mümkün.
Bakım veren kimselerde sorun olunca evlatlar ne üzere sorun yaşıyor?
Bu sorun bazen takıntılar oluyor. Bazen ölçüsüz hareketlilik, bezen kekemelik, konuşmada gecikme. Uzun bir liste sayabilirim lakin her hengam bu üslup sorun yaşayan evlada bakım veren sıkıntılıdır diyemem . Sonuçta her evlat kendine has hikayesi var.
Bebekliklerin duygusal gelişimi etkileyen faktörler nelerdir?
Bebeklik devrinde duygusal gelişimin sağlıklı olabilmesinde en kıymetli rol ana pedere düşmektedir. Günümüz koşullarında validelerin ve pederlerin birçoklarının ağır çalışıyor olması nedeniyle büyük analar, büyükbabalar, profesyonel bakıcılar, kreşler de bebek bakımında rol almaktadır fakat hiç biri ana babalık yapmaz. Bebeklikteki bağlanma kavramı, çok değerlidir. Bağlanma süreci, anne-baba ve bebeğe bakım veren sair bireylerin olumlu yansıların verilmesi ile olumlu yanda gelişir. Bebekte inanç hissinin yerleşmesinde, bakım veren kişililerin tavırlarının itimat verici ve rahatlatıcı olması çok kıymetlidir. O nedenle bebeğe kimin baktığı kadar, nasıl baktığı da çok değerlidir. Bakan insanların his ve davranışlarının tümü sağlıklı bir bebek ve sağlıklı bir evlat yetiştirmeyi de değerli rol oynar. Bu his ve davranışlar evladın zihinsel gelişimini ve bedensel gelişimi de tesirler. Bu nedenle bakan kişinin ruh sıhhati da en kıymetli detaylardan biridir. Bu hususta uzun uzun konuşulabilecek temaslı birçok bahis var. Depresyonda bir ana evladına düzgün bakım verebilir mi sizce? Tabi ki veremez. Bir bebeği ne kadarken bakıcıya bırakmak onun ruhsal gelişimi açısından tehlikeli? Şu kadarlıkken evladınızı bırakmayın üzere bir teklifiniz var mı? Neden? Bebekle, bebeğe bakım veren arasında gelişen ve bebekte itimat hissini yerleştiren güçlü bir bağ vardır. Birinci yılın 2. yarısına kadar diye de anlatabileceğimiz 6 aydan sonraki periyotta bebek kendi muhtaçlıklarını karşılayan bakıcıya bağlanmaya başlar. Bu bağlanma süreci evladın, çocukluk ve ergenlik devrinde ortaya çıkan birçok psikopatolojinin kaynaklı sorun bebeğin birincil bakıcısı ile olan münasebetinin niteliği ile yakından ilgilidir. Literatürdeki malumatlarla deneyimlerimi birleştirerek düşündüğümde, net yaş söylemenin hakikat olmadığını düşünüyorum. Ailenin dinamiklerine nazaran değişir. Bence, bu bahis “aile evlat danışmanlığı” hususudur. Profesyonel destek bu aşmada süreci kolaylaştırır. Bebeğin gelecekteki ruh sıhhati için sağlam bir yatırım yapılmış olur. Fakat en az bir yaşına kadar mümkünse 2 yaşına kadar ana bakımı uygun olur. 2 yaşta kreşe başlanabilir. Evlatlar mektep öncesinde anaokulu eğitimine 3-3,5 yaş aralığında başlayabiliyor. Bu yaşa gelen evlat, temel bakım muhtaçlıkları açısından daha bağımsız oluyor. Bu yaş daha da mütenasip.
Lakin ana evladıyla tüm gün birlikte olmaktan keyif almazsa, iş hayatını özlerse depresyona giriyor. Kıymetli olan evlada bakan bireylerin sağlıklı olmasıdır. İşte bu üzere deneyimlerim nedeniyle ayrılma yaşı valideden anaya, aileden aileye değişir diyorum. Mektep fobisi, özgüven dertleri üzere sorularla danışmanlık merkezimize gelen evlatlarla yaptığım aile çalışmalarında, evlatlarıyla oyun oynamayı sevmeyen ya da vakit bulamadığını söyleyen birçok ana pederle karşılaşmaktayım. Üstelik bu analar çalışmıyor. Kelamın özü bebeğimizin, evladımızın oyun, beslenme üzere gereksinimlerine hayatımızda konum açmak ve bu yaşantılardan keyif almak değerli.
Anaya kendini ve çocuğunu/bebeğini bu sürece hazırlaması için tavsiyeleriniz var mı?
Küçük ayrılık süreçleri ile başlamak elverişli olur. Bebek yarım saat diğerinin bakımında olduktan sonra anasının geldiğini deneyimler. Sonra bu saat dilim aşamalı olarak açılır. Saf bu hazırlıkta hangi yaştaki bir evlattan bahsettiğimize nazaran değişir. Dediğim üzere bu bahis da yapılacak şeyleri yaşa ve aileye nazaran yapılandırmak gerekiyor.
Valideye bakıcı bulması konusunda tavsiyeleriniz var mı? Nelere dikkat edilmeli? Bakıcının eğitimli olması en kıymetli kriter olmalıdır. Bakıcının seçimi ve eğitimini mütehassıs desteğiyle yapmayı şiddetle öneriyorum. Başkaca gelişim takibi çok kıymetli. Bakıcılar, büyükanneler klasik malumatlarla bebeğin gelişiminin yolunda olduğunu söyleyebiliyor. Ancak maatteessüf bazen gerçek o denli olmuyor. Üç ayında konuşamayan bir evlada, erkek evlattır konuşur diyerek her şey yolundaymış üzere davranıyorlar mesela... Fakat yanlış! Eksper tarafından evladın gelişimi takip edilse bakım veren bireyler de ana babayı yanlış yönlendirmeyecek. Bebekler de sağlıklı gelişecektir. Anneanne/Babaanne üzere akrabaların bakma imkanı varken bebeği/çocuğu bir bakıcıya bırakmak sahih mu? Hangisini önerirsiniz?
Büyükanneler kontrolünde, 25 yaşlarda ve üstü bir bakıcı öneririm. Büyükanneler evladın kuvvetine yetişemiyor bence. Lakin istisnalar da var.
Ana ve bakıcı arasındaki muhabere nasıl olmalı?
Daima tıpkı soru. Asıl soru ”Bu profesyonel bakıcı nasıl biri olmalı” Meskeninizde çalışan biri üzere değil ailenizin bir üyesi üzere değer çerçevesinde muhabere kurmak gerektiğini söyleyebilirim.
Bebeğin/çocuğun bir vade sonra kendisinden uzaklaştığını bakıcısına daha ziyade yakın olduğunu hisseden ana ne yapmalı? Tavsiyeleriniz neler? Ana haneye geldiğinde sistemli olarak evladıyla kaliteli vakit geçirmeye ihtimam göstermeli. Evladına daha çok vakit ayırmalı. 3-5 aylıkken bakıcıya ya da anneanneye/babaanneye bırakılan bir bebeğin ileri ki yaşlarda valideyle ilgisi etkileniyor mu? Bu türlü olması gerekiyorsa validenin suçluluk duymaması kıymetli, evladın yanında olabildiği vakitlerin kaliteli geçmesidir. Ve tabi ki bakım veren kişinin davranış ve tavırları da en değerli detaylardan biridir.
Gelişim Psikolojisi Eksperi Burçin DEMİRKAN BAYTAR ile bakıcı seçimi hakkında anne-babaların en çok üzerinde durdukları mevzuları konuştuk. Çalışsın çalışmasın birçok ana evlat bakımında desteğe gereksinim duyar. Üstelik bilhassa büyük kentlerde, hala, teyzeler üzere yakın akrabalar da eskisi kadar içtimaî destek veremiyorlar. Bebeği olan ana, bebeği ile ilgilenmek için uğraşırken var olan sair sorumlukları ile ilgili de düzenlemelere gereksinim duymaktadır. Üstelik yeni gelen bebekten evvel yerküreye gelmiş büyümeye çalışan evlatlar varsa onların ruh sıhhatini düşünmek de değerli. Bu periyotta bebek bakımında anne-babaların destek arayışları olmakta ve farklı tahliller devreye girmektedir. 14 yıllık meslek yaşantımda daima birebir soru ile karşılaştım.
Bebeğime kim baksın?
Yıllarca çok sayıda evlatta, bakan insanların tesirlerini gözlemledim. Gelişim Psikolojisi Yüksek Lisans tez konumu bakıcı tavırlarının gecikmiş konuşmaya tesiri üzerine çalıştım. Bahis seçiminde deneyimlerin çok tesiri var. Doğal öğretmenimin da eği büyük... Ana, peder, bakıcı, büyükanne, büyükbaba, kreş bebeğin bakımında rol alıyor. Bakım verenler bazen birden çokça kişi de oluyor. Bakım veren kimselerde sorun varsa, evladın sıkıntılar yaşama ihtimali yüksek. Üstelik bakım veren bireylerin arasında yaşanacak tavır birliği olması da çok değerlidir. Anne-baba ve vesair kimseler bebeğe ve evlada emsal yaklaşım sergilemeli. Bebek ve evladın duygusal, bilişsel gelişiminde bakım veren kişinin kıymeti, o kadar geniş kapsamlı bir husus ki üzerine bir kitap yazmak mümkün.
Bakım veren kimselerde sorun olunca evlatlar ne üzere sorun yaşıyor?
Bu sorun bazen takıntılar oluyor. Bazen ölçüsüz hareketlilik, bezen kekemelik, konuşmada gecikme. Uzun bir liste sayabilirim lakin her hengam bu üslup sorun yaşayan evlada bakım veren sıkıntılıdır diyemem . Sonuçta her evlat kendine has hikayesi var.
Bebekliklerin duygusal gelişimi etkileyen faktörler nelerdir?
Bebeklik devrinde duygusal gelişimin sağlıklı olabilmesinde en kıymetli rol ana pedere düşmektedir. Günümüz koşullarında validelerin ve pederlerin birçoklarının ağır çalışıyor olması nedeniyle büyük analar, büyükbabalar, profesyonel bakıcılar, kreşler de bebek bakımında rol almaktadır fakat hiç biri ana babalık yapmaz. Bebeklikteki bağlanma kavramı, çok değerlidir. Bağlanma süreci, anne-baba ve bebeğe bakım veren sair bireylerin olumlu yansıların verilmesi ile olumlu yanda gelişir. Bebekte inanç hissinin yerleşmesinde, bakım veren kişililerin tavırlarının itimat verici ve rahatlatıcı olması çok kıymetlidir. O nedenle bebeğe kimin baktığı kadar, nasıl baktığı da çok değerlidir. Bakan insanların his ve davranışlarının tümü sağlıklı bir bebek ve sağlıklı bir evlat yetiştirmeyi de değerli rol oynar. Bu his ve davranışlar evladın zihinsel gelişimini ve bedensel gelişimi de tesirler. Bu nedenle bakan kişinin ruh sıhhati da en kıymetli detaylardan biridir. Bu hususta uzun uzun konuşulabilecek temaslı birçok bahis var. Depresyonda bir ana evladına düzgün bakım verebilir mi sizce? Tabi ki veremez. Bir bebeği ne kadarken bakıcıya bırakmak onun ruhsal gelişimi açısından tehlikeli? Şu kadarlıkken evladınızı bırakmayın üzere bir teklifiniz var mı? Neden? Bebekle, bebeğe bakım veren arasında gelişen ve bebekte itimat hissini yerleştiren güçlü bir bağ vardır. Birinci yılın 2. yarısına kadar diye de anlatabileceğimiz 6 aydan sonraki periyotta bebek kendi muhtaçlıklarını karşılayan bakıcıya bağlanmaya başlar. Bu bağlanma süreci evladın, çocukluk ve ergenlik devrinde ortaya çıkan birçok psikopatolojinin kaynaklı sorun bebeğin birincil bakıcısı ile olan münasebetinin niteliği ile yakından ilgilidir. Literatürdeki malumatlarla deneyimlerimi birleştirerek düşündüğümde, net yaş söylemenin hakikat olmadığını düşünüyorum. Ailenin dinamiklerine nazaran değişir. Bence, bu bahis “aile evlat danışmanlığı” hususudur. Profesyonel destek bu aşmada süreci kolaylaştırır. Bebeğin gelecekteki ruh sıhhati için sağlam bir yatırım yapılmış olur. Fakat en az bir yaşına kadar mümkünse 2 yaşına kadar ana bakımı uygun olur. 2 yaşta kreşe başlanabilir. Evlatlar mektep öncesinde anaokulu eğitimine 3-3,5 yaş aralığında başlayabiliyor. Bu yaşa gelen evlat, temel bakım muhtaçlıkları açısından daha bağımsız oluyor. Bu yaş daha da mütenasip.
Lakin ana evladıyla tüm gün birlikte olmaktan keyif almazsa, iş hayatını özlerse depresyona giriyor. Kıymetli olan evlada bakan bireylerin sağlıklı olmasıdır. İşte bu üzere deneyimlerim nedeniyle ayrılma yaşı valideden anaya, aileden aileye değişir diyorum. Mektep fobisi, özgüven dertleri üzere sorularla danışmanlık merkezimize gelen evlatlarla yaptığım aile çalışmalarında, evlatlarıyla oyun oynamayı sevmeyen ya da vakit bulamadığını söyleyen birçok ana pederle karşılaşmaktayım. Üstelik bu analar çalışmıyor. Kelamın özü bebeğimizin, evladımızın oyun, beslenme üzere gereksinimlerine hayatımızda konum açmak ve bu yaşantılardan keyif almak değerli.
Anaya kendini ve çocuğunu/bebeğini bu sürece hazırlaması için tavsiyeleriniz var mı?
Küçük ayrılık süreçleri ile başlamak elverişli olur. Bebek yarım saat diğerinin bakımında olduktan sonra anasının geldiğini deneyimler. Sonra bu saat dilim aşamalı olarak açılır. Saf bu hazırlıkta hangi yaştaki bir evlattan bahsettiğimize nazaran değişir. Dediğim üzere bu bahis da yapılacak şeyleri yaşa ve aileye nazaran yapılandırmak gerekiyor.
Valideye bakıcı bulması konusunda tavsiyeleriniz var mı? Nelere dikkat edilmeli? Bakıcının eğitimli olması en kıymetli kriter olmalıdır. Bakıcının seçimi ve eğitimini mütehassıs desteğiyle yapmayı şiddetle öneriyorum. Başkaca gelişim takibi çok kıymetli. Bakıcılar, büyükanneler klasik malumatlarla bebeğin gelişiminin yolunda olduğunu söyleyebiliyor. Ancak maatteessüf bazen gerçek o denli olmuyor. Üç ayında konuşamayan bir evlada, erkek evlattır konuşur diyerek her şey yolundaymış üzere davranıyorlar mesela... Fakat yanlış! Eksper tarafından evladın gelişimi takip edilse bakım veren bireyler de ana babayı yanlış yönlendirmeyecek. Bebekler de sağlıklı gelişecektir. Anneanne/Babaanne üzere akrabaların bakma imkanı varken bebeği/çocuğu bir bakıcıya bırakmak sahih mu? Hangisini önerirsiniz?
Büyükanneler kontrolünde, 25 yaşlarda ve üstü bir bakıcı öneririm. Büyükanneler evladın kuvvetine yetişemiyor bence. Lakin istisnalar da var.
Ana ve bakıcı arasındaki muhabere nasıl olmalı?
Daima tıpkı soru. Asıl soru ”Bu profesyonel bakıcı nasıl biri olmalı” Meskeninizde çalışan biri üzere değil ailenizin bir üyesi üzere değer çerçevesinde muhabere kurmak gerektiğini söyleyebilirim.
Bebeğin/çocuğun bir vade sonra kendisinden uzaklaştığını bakıcısına daha ziyade yakın olduğunu hisseden ana ne yapmalı? Tavsiyeleriniz neler? Ana haneye geldiğinde sistemli olarak evladıyla kaliteli vakit geçirmeye ihtimam göstermeli. Evladına daha çok vakit ayırmalı. 3-5 aylıkken bakıcıya ya da anneanneye/babaanneye bırakılan bir bebeğin ileri ki yaşlarda valideyle ilgisi etkileniyor mu? Bu türlü olması gerekiyorsa validenin suçluluk duymaması kıymetli, evladın yanında olabildiği vakitlerin kaliteli geçmesidir. Ve tabi ki bakım veren kişinin davranış ve tavırları da en değerli detaylardan biridir.